اطلاعات کلی
دود غیرمستقیم (SHS) ترکیبی از دود توتون و هوای محیط است [1International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 83 (2002)]. SHS می تواند از طریق سیگار و سایر مواد دودزا تولید شود و ترکیبی از دود جریان اصلی (استنشاق شده توسط فرد سیگاری) و دود جریان فرعی (خارج شده از طریق سوختن توتون) است [1International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 83 (2002)،2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens: Tobacco Related Exposures (2016)]. تقریبا دو سوم دود حاصل از سوخت سیگار وارد محیط اطراف می شود و توسط افراد حاضر در محیط استنشاق می شود [3Health Canada. Smokefree Public Places: You Can Get There (2008)]. به SHS می توان تحت عنوان دود توتون محیط، قرار گرفتن غیرداوطلبانه یا غیرفعال در معرض دود سیگار سایرین نیز اشاره کرد [1International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 83 (2002)].
SHS از بیش از 4000 ماده شیمیایی تشکیل می شود که از سوخت توتون حاصل می شود و حداقل 250 مورد از آنها سرطانزا یا سمی هستند [2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens: Tobacco Related Exposures (2016)]. برخی از مواد شیمیایی یافته شده در SHS عبارتند از آرسنیک، بنزن، بریلیوم، کادمیوم، کرومیوم، اکسید اتیلن، نیکل، کلرید وینیل [4National Cancer Institute. FactSheet: Secondhand Smoke (2007)]. در مقایسه با دودی که توسط افراد سیگاری استنشاق می شود، SHS بیش از دوبرابر مقدار نیکوتین و قطران و پنج برابر مقدار مونوکسید کربن بیشتری دارد [3Health Canada. Smokefree Public Places: You Can Get There (2008)].
اولین راه مواجهه با SHS، استنشاق است [ 1International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 83 (2002)،2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens: Tobacco Related Exposures (2016)]. پیچیدگی ترکیبات SHS منجر به مشکلاتی در ارزیابی مواجهه می شود [2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens: Tobacco Related Exposures (2016)]. بعنوان ابزارهای جایگزین مواجهه SHS ،تحقیقات و مطالعات بهداشت عمومی معمبولا بر میزان نیکوتین، مونوکسید کربن، بنزن و ذرات قابل استنشاق معلق در هوا یا نشانگرهای زیستی مانند میزان متابولیت های نیکوتین در بزاق، خون یا ادرار نظارت دارند [2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens: Tobacco Related Exposures (2016)،5Physicians for a Smoke-Free Canada. Background on Protection from Second-Hand Smoke in Canada (2007) (PDF)].
SHS توسط آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) بعنوان گروه 1، موادی که برای انسانها سرطانزا هستند، طبقه بندی می شود [1International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 83 (2002)] که ارتباط مسلمی با سرطان ریه دارد [1International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 83 (2002)،2National Toxicology Program (NTP). 14th Report on Carcinogens: Tobacco Related Exposures (2016)]. در سال 2012 مرورکلی گروه 1 توسط IARC، مجددا این طبقه بندی را تایید کرد و حنجره و حلق را بعنوان نقاط مستعد تومور معرفی کرد که برای آنها شواهد محدودی وجود دارد [6International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 100 Part E (2009)].
سایر عوارض جانبی مربوط به مواجهه به SHS عبارتند از تحریک چشم، بینی و گلو، گیجی و تهوع [3Health Canada. Smokefree Public Places: You Can Get There (2008)]. کودکانی که در معرض مواجهه با SHS هستند، ممکن است بیماری تنفسی مزمن، اختلال در عملکرد شش و عفونت گوش میانی را تجربه کنند [3Health Canada. Smokefree Public Places: You Can Get There (2008)]. SHS می تواند آلرژی یا علائم آسم را وخیم تر کرده و مواجهه طولانی تر با بیماری قلبی ارتباط دارد [1International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 83 (2002)،3Health Canada. Smokefree Public Places: You Can Get There (2008)].
مروری کلی بر مواجهه در محیط زیست
مواجهه با SHS در محیط های غیرکاری می تواند در فضاهای بسته، باز، خصوصی و عمومی اتفاق بیفتد.
شایع ترین محل های گزارش شده مواجهه در سال 2009، ورودی های ساختمان (54درصد)، پیاده روها یا پارکها (53درصد)، داخل وسایل نقلیه (20درصد) و محل کار (20درصد) بودند [7Statistics Canada. Canadian Tobacco Use Monitoring Survey (CTUMS) (2009)]. در سال 2012، شایع ترین اماکن مواجهه عبارت بودند از پارکها (54درصد)، و پس از آن ورودی آپارتمانها (51درصد)، محل کارها (21درصد) و داخل وسایل نقلیه (18درصد) [8Statistics Canada. Canadian Tobacco Use Monitoring Survey (CTUMS) (2012)].
مروری کلی بر مواجهه در محل کار
مهمترین راه مواجهه با SHS در محل کار، استنشاق است. گروه کارگرانی که بیشترین میزان مواجهه را دارند عبارتند از اپراتورهای بازرگانی، حمل و نقل و تجهیزات. این گروه بالاترین نرخ مواجهه را نیز دارد به نحوی که تخمین زده شده که 9 درصد از کارگران در معرض مواجهه هستند. سایر گروه های شغلی که در معرض مواجهه با SHS هستند عبارتند از گروه های فروش، خدمات، صنایع مادر و مدیریت.
بر اساس پروژه بار سرطان شغلی در کانادا و بنابر مواجهات گذشته (2001-1961) ، مواجهه با SHS در محل کار، به صورت سالانه منجر به تقریبا 130 سرطان ریه و احتمالا 20 سرطان حنجره و 35 سرطان حلق در کانادا می شود [9Labrèche F, Kim J, Song C, Pahwa M, Calvin BG, Arrandale VH, McLeod CB, Peters CE, Lavoué J, Davies HW, Nicol AM. “The current burden of cancer attributable to occupational exposures in Canada.” Prev Med 2019;122:128-39.،10Occupational Cancer Research Centre. Burden of Occupational Cancer (2017)]. این مقدار برابر است با 6/0 درصد کل سرطانهای ریه، 6/1 درصد کل سرطان های حنجره و 4/2 درصد کل سرطانهای حلق تشخیص داده شده در سال. به دلیل مشکلات در تفکیک تاثیر دود تولید شده توسط خود شخص و مواجهه با SHS تحت ریسک سرطان، این تخمین ها بر افراد غیرسیگاری تمرکز دارند. بیشتر سرطانهای ریه مرتبط با SHS در میان کارگرانی اتفاق می افتند که در تولید و صنایع تجاری فعالیت دارند.