خلاصه
- حشره کش مورد استفاده برای کشتن کنه، شپشک و کرم لوله ای در محصولات مختلف؛ مصرف آن رو به کاهش است.
- سرطانهای مرتبط: سرطان ریه و لنفوم غیرهاچکین (شواهد محدود)
- مهمترین راه مواجهه: استنشاق، تماس پوستی
- کاربردها: کنترل حشرات روی توتها، میوه ها، آجیلها، محصولات زمینی، غلات، تنباکو و درختهای کریسمس
- مواجهات شغلی: از طریق مصرف یا تولید دیازینون
- مواجهات زیست محیطی: در درجه اول، توسط غذا مواجهه صورت می گیرد، اما میزان پسماند غذایی رو به کاهش است
اطلاعات کلی
دیازینون، یک حشره کش ارگانوفسفاتی است که بعنوان حشره کش، کنه کش (برای کنه و شپشک) و نماتودکش (برای نماتودها و کرم های لوله ای) استفاده می شود [1Harper B, Luukinen B, Gervais J, Buhl K, Stone D. National Pesticide Information Center (NPIC)’s Diazinon Technical Fact Sheet(2009)]. بسته به خلوص، این ماده می تواند به شکل روغنی بی رنگ تا مایعی کهربایی یا قهوه ای رنگ باشد. نام شیمیایی دیازینون، O، O- دی اتیل O-2-ایزوپروپیل -6- متیل پریریمیدین -4- ایل فسفوروتیوایت است و با اسامی تجاری مانند دیازول، پروتکتور ایر تگز و دیازول اویل فروخته می شود [1Harper B, Luukinen B, Gervais J, Buhl K, Stone D. National Pesticide Information Center (NPIC)’s Diazinon Technical Fact Sheet(2009)،2Pest Management Regulatory Agency (PMRA). Pesticide Label Search (Search term: diazinon, accessed September 2015)]. تا سال 2016، 9 محصول حاوی دیازینون بعنوان ماده اولیه فعال وجود داشت که در آژانس مقررات مدیریت آفت کانادا (PMRA) ثبت شده بود که هیچ یک از آنها برای مصرف خانگی ثبت نشده اند [2Pest Management Regulatory Agency (PMRA). Pesticide Label Search (Search term: diazinon, accessed September 2015)].
آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) در ارزیابی سال 2015 خود در مورد سرطانزایی پنج حشره کش ارگانوفسفاتی، دیازینون را مجددا بعنوان گروه 2A ، یعنی گروهی که شاید برای انسانها سرطانزا باشند، طبقه بندی کرد [3International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph Volume 112: Evaluation of five organophosphate insecticides and herbicides (2015) (PDF)]. بازبینی IARC به مطالعات مواجهات کشاورزی در ایالات متحده آمریکا و کانادا تمرکز داشت که به شواهد محدودی از سرطانزایی در انسانها در خصوص سرطان ریه و لنفوم غیرهاچکین دست یافته بود [4Waddell BL, Zahm SH, Baris D, Weisenburger DD, Holmes F, Burmeister LF, Cantor KP, Blair A. “Agricultural use of organophosphate pesticides and the risk of non-Hodgkin’s lymphoma among male farmers (United States).” Cancer Causes Control 2001;12:509-517،5McDuffie HH, Pahwa P, McLaughlin JR, Spinelli JJ, Fincham S. “Non-Hodgkin’s lymphoma and specific pesticides exposures in men: cross-Canada study of pesticides and health.” Cancer Epidemiol Biomark Prev 2001;10:1155-1163،6Guyton KZ, Loomis D, Gross Y, El Ghissassi F, Benbrahim-Tallaa L, Guha N, Scoccianti C, Mattock H, Straif K. “Carcinogenicity of tetrachlorvinphos, parathion, malathion, diazinon, and glyphosate.” The Lancet Oncology 2015;16, 490–491]. همچنین شواهد محدودی نیز وجود دارد که نشان می دهد که دیازینون در حیوانات باعث بروز سرطان می شود اما شواهد ماده گرایی متقاعد کننده ای نشان می دهد که این ماده می تواند منجر به آسیب DNA یا آسیب کروموزومی در حیوانات و مطالعات کاشت سلولی شود.
مواجهه دیازینون در انسانها می تواند منجر به علائم و عوارض مختلف، بسته به درجه مواجهه، شود [7Toxipedia. Diazinon (Search term: Diazinon, accessed September 2015)]. همچنین معمولا بر دستگاه عصبی تاثیرگذاشته و باعث علائمی مانند سردرد، گیجی، اضطراب، انقباض مردمک چشم و در موارد متعدد، دشواری در تنفس، کما و مرگ می شود [8Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Public Health Statement: Diazinon (2008)].
کاربردهای اصلی
دیازینون، یک آفت کش ارگانوفسفاتی است که بعنوان حشره کش، کنه کش (برای کنه و شپشک)، و نماتودکش (برای نماتودها یا کرم های لوله ای) استفاده می شود [1Harper B, Luukinen B, Gervais J, Buhl K, Stone D. National Pesticide Information Center (NPIC)’s Diazinon Technical Fact Sheet(2009)]. دیازینون، غیرسیستمیک است، بدان معنا که باید در تماس مستقیم با گونه های هدف قرار گیرد و در درون گیاه جریان پیدا نمی کند. این ماده می تواند به شکل گرد، ریزدانه، افشانه، روکش بذر و در درون مواد غرق در این ماده استفاده شود [1Harper B, Luukinen B, Gervais J, Buhl K, Stone D. National Pesticide Information Center (NPIC)’s Diazinon Technical Fact Sheet(2009)]. دیازینون در درجه اول در بخش کشاورزی و دامداری استفاده می شود [9Health Canada. Diazinon Risk Management Plan Re-evaluation Note REV2013-01(2013) (PDF)] از قدیم، دیازینون به شکل گسترده در محیط های مختلف استفاده می شد مانند علفزار، چمنزار و باغهای خانگی، اما نگرانی در رابطه با سمی بودن آنها منجر به برنامه های حذف تدریجی این ماده در آمریکای شمالی در اوایل 2004 گردید [8Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Public Health Statement: Diazinon (2008)،10US Environmental Protection Agency (EPA). Diazinon: Phase Out of all Residential Uses of the Insecticide> (2004)]. از سال 1988، یعنی پس از نابود کردن دسته پرندگان، در ایالات متحده، دیازینون در زمین های گلف و مزارع چمنزار ممنوع شد [7Toxipedia. Diazinon (Search term: Diazinon, accessed September 2015)]. دیازینون در بخش کشاورزی استفاده می شود [9Health Canada. Diazinon Risk Management Plan Re-evaluation Note REV2013-01(2013) (PDF)]. به طور مثال دیازینون معمولا در کانادا برای کنترل حشرات روی توتها، میوه ها، آجیل، محصولات زمینی، غلات، تنباکو، دام و درخت کریسمس استفاده می شود. اخیرا بر اساس باز ارزیابی PMRA در سال 2013، مصارف مختلف این ماده در معرض حذف تدریجی قرار گرفت. برای مصارف مهم دیازینون، که هیچ محصول جایگزینی شناسایی نشد، حذف تدریجی طولانی مدت تری اعمال شد تا امکان توسعه راهبردهای انتقال و ابزارهای مدیریت ریسک جایگزین فراهم گردد. حذف تدریجی شامل توقف استفاده از دیازینون برای درختان میوه ( از جمله زردآلو، هلو، خرما) تا دسامبر 2013 و برای درخت های کریسمس، توتهای مختلف (توت فرنگی، تمشک سیاه، لوگان بری و انگور فرنگی)، سبزیجات ریشه ای (هویج، تربچه، شلغم، شلغم روغی)، درختان میوه (سیب، گلابی) و تنباکو تا دسامبر 2016 بود. RMRA اظهار کرد که استفاده از دیازینون برای خیساندن در خاک و تگ گوش قابل استفاده می ماند. خیساندن در خاک، روشی کاربردی است که در آن ترکیبی از حشره کش و آب مستقیما به درخت آسیب دیده اضافه می شود. اغلب، تگ های گوش برای کنترل کک و کنه در دامها استفاده می شود.
مروری کلی بر مواجهات زیست محیطی
غذا، منبع اولیه مواجهه انسان با دیازینون در نظر گرفته می شود، اگرچه سطح پسماند آن در ماده غذایی رو به کاهش است [8Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Public Health Statement: Diazinon (2008)]. پسماندهای آفت کشها، از جمله دیازینن، توسط آژانس بین المللی بازرسی مواد غذایی کانادا (CFIA) تحت برنامه ملی نظارت بر پسماند مواد شیمیایی (NCRMP) مورد نظارت قرار می گیرند [11Canadian Food Inspection Agency. Chemical Residues in Food (2016)]. در حد پایین تر، ممکن است زمانی افراد در معرض مواجهه با دیازینن قرار گیرند که این ماده در حیطه کشاورزی در نزدیکی یا درون نواحی شهری (چمنزارها و باغها) مورد استفاده قرار می گیرد. این امر از طریق تماس با گیاهانی که اخیرا سمپاشی شده اند یا از طریق آبهای آشامیدنی آلوده اتفاق می افتد [8Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Public Health Statement: Diazinon (2008)]. فرد ممکن است از طریق استنشاق، تماس پوستی یا بلعیدن این ماده در معرض مواجهه با آن قرار گیرد.
دیازینون از طریق مصارف کشاورزی نیز می تواند وارد محیط زیست شود، به نحوی که می تواند در خاک، هوا، آبهای سطحی و سطوح گیاهان وجود داشته باشد. این ماده می تواند در هوا به شکل بخار یا ذرات معلق نیز باشد. دیازینون نسبتا سریع در محیط زیست تجزیه می شود و بسته به شرایط جوی، دامنه نیمه عمر آن از یک ساعت تا دو هفته است [8Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Public Health Statement: Diazinon (2008)،12Toxicology Data Network (TOXNET). Hazardous Substance Database (Search term: ‘diazinon,’ accesses September 2015)]. دیازینون در حیواناتی متابولیزه می شود که ممکن است با این ماده در تماس باشند و این ماده تجمع یا تغلیظ زیستی پیدا نمی کند [8Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Public Health Statement: Diazinon (2008)].
مروری کلی بر مواجهات شغلی
ممکن است کارگران از طریق استنشاق، بلعیدن یا جذب پوستی در معرض مواجهه با دیازینون قرار گیرند [8Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Public Health Statement: Diazinon (2008)]. کارگران فعال در زمینه کشاورزی (مانند کشاورزان، مسئولان مزرعه و نیروهای کار) که از این آفت کش استفاده می کنند، در کنار کسانی که آن را تولید می کنند، با احتمال بیشتری در محل کار در معرض مواجهه با این ماده هستند [3International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph Volume 112: Evaluation of five organophosphate insecticides and herbicides (2015) (PDF)،8Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Public Health Statement: Diazinon (2008)]. مواجهه فراشغلی با این آفت کش در فرزندان و اعضای خانواده کسانی نیز امکانپذیر است که از دیازینون استفاده کرده یا با آن کار می کنند [13Arcury TA, Grzywacz JG, Barr DB, Tapia J, Chen H, Quandt SA. “Pesticide urinary metabolite levels of children in eastern North Carolina farmworker households.” Env Health Perspect 2007;115:1254-1260]. انتظار می رود که پتانسیل مواجهه شغلی، اساسا زمانی کاهش پیدا کند که دوره حذف تدریجی PMRA در دسامبر 2016 پایان می یابد زیرا دیگر دیازینون برای استفاده از طریق هوای دم، افشانه ها، غبار و ریزدانه ها قابل دسترس نیست. تنها تگ گوش و خیساندن در خاک قابل پذیرش خواهد بود [9Health Canada. Diazinon Risk Management Plan Re-evaluation Note REV2013-01(2013) (PDF)].
